Parkinson Yasası, ilk olarak Cyril Northcote Parkinson’un The Ekonomist dergisinde 1955 yılında basılan eleştiri yazısının ilk cümlesindeki “Bir iş, daima bitirilmesi için kendisine ayrılan sürenin hepsini kapsayacak şekilde uzar.” özdeyişi ile meşhur olmuştu. Yani Parkinson’a göre yapmayı planladığımız iş, gerekli olmasa bile ona ayırdığımız süre kadar genişlemekteydi. Peki bu teoriyi nasıl ortaya atmıştı. Gelin, biraz daha yakından bakalım.
Cyril Northcote Parkinson, uzun yıllar devlet memuru olarak çalışmış bir tarihçiydi. Yıllar boyunca devlet dairelerinde gerçekleştirilen çalışmaları dikkatlice takip etti. Günlük tecrübelerine dayanarak, temel prensiplerini destekleyebileceği modeller bulmayı da başardı. Böylece aşağıdaki 3 görüşü ortaya attı.
- Bir iş, daima, bitirilmesi için kendisine ayrılan sürenin hepsini kapsayacak şekilde uzar.
- “Giderler, tüm gelirleri karşılayana kadar artar.”
- “Gündemdeki konulara ayrılan zaman, önemi ile ters orantılıdır.”
Parkinson Yasası nasıl çalışır?
Bir işin tamamlanması için gerekli olan bir süre var, öyle değil mi? Siz bu işi ne kadar uzatırsanız, işin de o süreye yayıldığına tanıklık edersiniz. Yani yazmanız gereken bir raporu tamamlamak için bir haftanız varsa raporu bir haftada, üç haftanız varsa üç haftada, iki ayınız varsa da iki ayda tamamlarsınız. Bir görevi tamamlamak için fazladan zaman verildiğinde, insanların gerekli olmasa bile bu zamandan yararlanma eğiliminde oldukları görülür. Bu durumun sonuç üzerinde herhangi bir etki yaratmadığını gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Harcanan ekstra zaman o işin kalitesini artırmaz. Yalnızca yapmak istediğinizi daha da karmaşık bir hale getirir. Daha fazla zaman harcamanıza sebep olur. Bu nedenle işi bitirmek için sanal bir zaman sınır belirlemek çok önemlidir.
Diğer yandan, 1 haftada bitecek bir işi 2 haftada tamamlamak zihni sürekli bu işin varlığıyla meşgul etmeyi de beraberinde getirir. İşin bitmemesi sebebiyle zihninizde bıraktığı dikkat tortusu verimliliğinizi düşürür, beyninizin bir köşesinde tamamlanana kadar sizi bekler.
Minik bir not: Cal Newport Pür-Dikkat kitabında Minnesota Üniversitesi’nden işletme profesörü Sophie Leroy’un “Why Is It So Hard To Do My Work?” isimli makalesindeki “dikkat tortusu” kavramından bahsediyor. Bu kavram çok kısaca, tamamlanmayan bir işten başka bir işe geçerken zihnimizde önceki işe dair kalan düşüncelerin(tortuların) verimliliğimizi düşürdüğü anlatıyor.
Bu yasası farklı kaynaklar için de geçerlidir.
Parkinson’un ikinci önerisinde, her ne kadar bürokrasiden yola çıkarak oluşturulsa da, bu kanunun harcamaların düzenlenmesi gibi yaşamın diğer yönlerinde de kullanabildiğini görebilirsiniz. Bu önerisinde Parkinson ne kadar para kazandığınızın çok da öneminin olmadığını, her zaman için gelir-gider dengesinin bozulmasının zor olduğunu söylüyor. Yani ne kadar kazanırsanız, o kadar harcarsınız.
Son önerisinde de Parkinson gündeminizde öne çıkan konuların aslında daha az öneme sahip olduğunu savunmuştur. Yani Parkinson’a göre en az önem arz eden konular, en çok zaman çalan konulardır. Zaman daha verimli bir şekilde kullanılarak ele alınmalıdır.
Zamanınızı daha iyi yönetmek istiyorsanız kendinize kısıtlar koymaya başlayın!
Sonuç olarak, hayatımızın önemli bir bölümünü nasıl geçtiğini anlamadığımız verimsiz işlerle geçiriyoruz. Zamanımızı doğru kullanmayı bazen göz ardı ettiğimiz de oluyor. Eğer zamanı sınırlandırma becerisini elimize almazsak, bu boşa giden zaman sürekli artmaya devam edecek ve arttıkça da o ölçüde avantajlarından çok dezavantajlarını yaşayacağız. Sizler de benim gibi düşünüyor ve bu olağan akışı yönetmek istiyorsanız buraya kadar okuduğunuz yazımdan sonra bu farkındalığı kazanmış olmalısınız.
Sevgiler.
Kaynak:
A.Locke, J. F. (1967). Parkinson’s Law as a goal-setting phenomenon. Organizational Behavior and Human Performance, 258-275.
Parkinson, N. (1955). Parkinson’s Law. The Ekonomist.
